پستیـــــــــــــــــــــلا

حتماً شما نیز به این مسئله توجه کرده اید که برخی از پسته ها از نظر اندازه نسبت به برخی دیگر اندازه کوچکتر یا بزرگتری دارند. گاهی اوقات حتی دو نمونه پسته با نوع یکسان (مثلاً اکبری یا کله قوچی یا ...) نیز اندازه دانه های متفاوتی دارند. مطمئناً این کوچکی یا بزرگی اندازه دانه ها در قیمت پسته نیز تأثیرگذار است و مشخضاً هرچه اندازه دانه ها بزرگتر باشد، پسته مرغوبیت بیشتری داشته و قیمت آن نیز می تواند بالاتر باشد. لذا این سؤال پیش می آید که آیا معیاری دقیق و کمی برای اندازه گیری این کوچکی یا بزرگی سایز پسته ها وجود دارد؟ پاسخ این سوال همان «اونس پسته» است. در ادامه به توضیح چگونگی اندازه گیری اونس یک نمونه پسته می پردازیم.

برای توضیح راحت تر موضوع یک مثال می زنیم. تصور کنید شما به میوه فروشی رفته و میخواهید «گوجه سبز» و «هلو» بخرید. برای هر کدام یک کیسه پلاستیکی بر می دارید. اگر بخواهید در کیسه اول «دو کیلوگرم گوجه سبز» بریزید، حدس می زنید «چند عدد گوجه سبز» می شود؟ 50 عدد؟ 100 عدد؟ 200 عدد؟! بیایید با توجه به سایز گوجه سبزها فرض کنیم دو کیلوگرم گوجه سبز به اندازه 100 عدد بشود. حال اگر بخواهید در کیسه دوم به همان اندازه یعنی «دو کیلوگرم هلو» بردارید، به نظر شما «چند عدد هلو» می شود؟ 5 عدد؟ 10 عدد؟ 20 عدد؟! اینجا هم فرض می کنیم با توجه به سایز هلوها، دوکیلوگرم هلو تقریباً به اندازه 20 عدد بشود. مشخص است با توجه به اینکه سایز هر دانه گوجه سبز نسبت به هلو کوچکتر است، تعداد شمارشی یک وزن مشخص از گوجه سبز (مثلا دو کیلوگرم گوجه سبز) نسبت به هلو (دو کیلوگرم هلو) بیشتر است.

حال همین مثال را می توانیم برای پسته با دانه های کوچک (گوجه سبز!) و پسته با دانه های بزرگ (هلو!) تعمیم دهیم! برای پسته به عنوان قرارداد (به جای دو کیلوگرم ذکر شده در مثال فوق) وزن 142 گرم را ملاک قرار می دهیم. یعنی ابتدا یک نمونه 142 گرمی از پسته مورد نظر را جدا می کنیم. در قدیم که از ترازوی های دو کفه ای استفاده می شد؛ در یک کفه ترازو یک سنگ ترازوی مخصوص (معروف به سنگ اونس پسته) به وزن 142 گرم قرار داده و در کفه دیگر ترازو آنقدر پسته می ریختند تا وزن دو کفه با یکدیگر برابر شود.

پس از برداشتن یک نمونه 142 گرمی، آن را به دسته های 5تایی پسته تقسیم کرده و شروع به شمارش می کنیم. تعداد دسته های 5تایی موجود در نمونه 142 گرمی پسته، همان عدد اونس پسته می باشد. لذا هرچه سایز دانه های پسته درشت تر و پسته مرغوب تر باشد، عدد اونس پسته پایین تر خواهد بود.

لازم به ذکر است از آنجایی که عدد اونس پسته بر اساس نوع نمونه گیری می تواند اندکی تغییر کند،معمولاً عددهای اونس پسته را در یک بازه بین عددهای زوج متوالی اعلام می کنند.

به عنوان مثال، ما یک نمونه 142 گرمی از نوع پسته فندقی  را برداشته و آن را به دسته های 5تایی تقسیم کرده ایم.

این محموله حاوی پسته فندقی بوداده می باشد. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، عدد اونس این پسته بین 26 تا 28 دانه می باشد. از آنجایی که عدد معمول برای پسته فندقی بین 28 تا 36 دانه می باشد، اونس 26-28 برای این نمونه پسته نشانگر مرغوبیت بسیار بالای این محصول می باشد.

به عنوان مثالی دیگر، عدد اونس یک نمونه پسته را (پسته اکبری خام) محاسبه کرده و با نمونه مذکور (پسته فندقی بوداده) مقایسه می کنیم. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، پس از تقسیم نمونه 142 گرمی از پسته اکبری به دسته های 5تایی، عدد اونس پسته مذکور بین 20 تا 22 می باشد

همانطور که توضیح داده شده است، سایز دانه پسته فندقی نسبت به سایز دانه پسته اکبری کوچکتر بوده؛ لذا همانطور که در تصویر زیر نیز مشاهده می کنید عدد اونس پسته فندقی (سمت چپ تصویر) نسبت به عدد اونس پسته اکبری (سمت راست تصویر) بیشتر است.